Belastingbriefing week 23

Miljardentegenvaller voor schatkist en Haagse onrust zetten de toon

The Floris Newsdesk | | Leestijd: 5 minuten

Den Haag staat politiek op scherp en dat heeft direct gevolgen voor nieuwe regels en de staatskas. Ondertussen zorgen uitspraken van rechters en adviezen over nieuwe wetten voor de nodige hoofdbrekens – en soms voor onverwachte meevallers voor anderen.

Deze week in het kort

  • duizenden bedrijven dreigen om te vallen door coronaschulden; kabinet zoekt oplossingen
  • fiscus verscherpt toezicht op fiscale (erf)constructies en aanpak voor managementbeloningen
  • rechters luiden noodklok over druk op rechtsstaat en stijgend aantal belastingzaken
  • groei zzp-markt stagneert door strengere handhaving op schijnzelfstandigheid
  • nieuwe btw-regels voor online aankopen buiten de EU op komst

Schatkist de mist in: €1,7 miljard minder door uitspraak Duitse vastgoedfondsen

Een onverwachte uitspraak van de Hoge Raad zorgt voor een financiële dreun van bijna €1,7 miljard voor de Nederlandse schatkist. Het ministerie van Financiën werd naar eigen zeggen volledig verrast door dit oordeel over Duitse vastgoedfondsen.

Jarenlang betaalden specifieke Duitse vastgoedfondsen, zogeheten Immobilien Sondervermögen, in Nederland winstbelasting over hun hier gelegen bezittingen, zoals kantoorpanden op de Amsterdamse Zuidas. De Hoge Raad oordeelde echter dat deze fondsen, door hun juridische structuur, hier niet belastingplichtig zijn voor die winsten. Dit betekent dat de fiscus over meer dan twintig jaar ten onrechte belasting heeft geheven. Het lek is eind 2024 via een wetswijziging gedicht voor de toekomst.

Immobilien Sondervermögen: Een Duitse rechtsvorm voor vastgoedbeleggingsfondsen. De Hoge Raad ziet ze niet als een apart ‘doelvermogen’, waardoor de belastingplicht anders uitpakt dan de fiscus dacht.

De directe schade bestaat uit terug te betalen belasting plus rente (geraamd op €1,1 miljard) en misgelopen toekomstige belasting over nog niet gerealiseerde winsten op het vastgoed (geschat op €600 miljoen). Dit raakt de rijksbegroting fors. Voor de Duitse beleggers, waaronder grote institutionele partijen, is het een onverwachte meevaller. De uitspraak doorkruist de standaardregel dat vastgoed belast wordt in het land waar het staat en roept vragen op over de houdbaarheid en interpretatie van fiscale wetgeving.

Haagse onrust beïnvloedt regels en uw portemonnee

De val van het kabinet zorgt niet alleen voor politieke spanningen, maar heeft ook concrete gevolgen voor wetgeving die burgers en bedrijven raakt. De onzekerheid kan de invoering van nieuwe plannen vertragen of zelfs helemaal van tafel vegen.

Minister Heinen van Financiën uitte zijn frustratie over de timing van de breuk, wijzend op een verslechterende economie en internationale onveiligheid. Een direct gevolg is dat stemmingen in de Eerste Kamer zijn uitgesteld, waaronder die over de belangrijke Wet plan van aanpak witwassen. Deze wet bevat onder meer een verbod op contante betalingen boven €3.000 voor handelaren. De vraag is nu welke onderwerpen controversieel worden verklaard en dus doorschuiven naar een volgend kabinet.

Burgers en bedrijven kunnen te maken krijgen met vertraging in de invoering van nieuwe regels, wat onzekerheid schept. Het uitstel van de anti-witwaswet bijvoorbeeld, heeft gevolgen voor ondernemers en de strijd tegen financiële criminaliteit. Daarnaast wakkert politieke instabiliteit discussies aan over de financiering van grote maatschappelijke uitgaven. Zo stelde oppositiepartij GroenLinks-PvdA recent voor om hogere defensiekosten deels te dekken via extra belastingen voor grote bedrijven en de meest vermogenden. Dit soort voorstellen illustreert hoe politieke verschuivingen de fiscale agenda direct kunnen beïnvloeden.

Nieuwe spelregels voor sparen en investeren in startups

Er zijn belangrijke wijzigingen op komst voor hoe uw vermogen in box 3 wordt belast. Tegelijkertijd wil het kabinet investeren in jonge, innovatieve bedrijven fiscaal aantrekkelijker maken. Twee ontwikkelingen die veel spaarders, beleggers en ondernemers zullen raken.

Het langverwachte wetsvoorstel voor een nieuw box 3-stelsel, dat per 1 januari 2028 moet ingaan, is ingediend bij de Tweede Kamer. Dit stelsel gaat uit van belastingheffing over het werkelijk behaalde rendement, in plaats van het huidige forfaitaire systeem. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een vermogensaanwassystematiek (jaarlijks belasten van waardestijging, ook zonder verkoop) en een vermogenswinstsystematiek (belasten bij realisatie van winst) voor bijvoorbeeld onroerende zaken en aandelen in startups.

De nieuwe box 3-regels betekenen een grote verandering voor iedereen met spaargeld of beleggingen. Specifiek voor startups en scale-ups komt er een aangepaste, ruimere definitie om hen te ondersteunen. Bedrijven die door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) als innovatief en schaalbaar worden aangemerkt, vallen onder de gunstigere vermogenswinstbelasting in box 3 voor hun aandeelhouders. Ook komt er een aantrekkelijkere aandelenoptieregeling voor personeel van deze bedrijven. Dit alles moet het makkelijker maken om te investeren in en te werken voor jonge, groeiende ondernemingen.

Betaalbaar wonen onder druk door huurplannen en hypotheekrentebeleid

De betaalbaarheid van wonen blijft een heet hangijzer in Den Haag. Recente ontwikkelingen rond een voorgestelde huurbevriezing en het beleid voor hypotheekrenteaftrek laten zien hoe lastig het is om de wooncrisis aan te pakken zonder nieuwe problemen te creëren.

De Raad van State heeft een zeer kritisch advies uitgebracht over het wetsvoorstel om de huren van sociale huurwoningen van woningcorporaties voor twee jaar te bevriezen. De Raad vreest dat dit plan, hoewel bedoeld om huurders te helpen, onzorgvuldig is voorbereid en woningcorporaties jaarlijks €1,5 miljard aan inkomsten kost. Dit zou ten koste gaan van cruciale investeringen in nieuwbouw (mogelijk 85.000 woningen minder) en verduurzaming (365.000 woningen minder). Bovendien zou het plan leiden tot een ongelijke behandeling van huurders, omdat het niet zou gelden voor sociale huurwoningen van private verhuurders.

Als de huurbevriezing hierdoor spaak loopt, of als corporaties inderdaad fors minder kunnen bouwen en verduurzamen, heeft dat grote gevolgen voor de beschikbaarheid en kwaliteit van betaalbare huurwoningen. Huurders die hopen op lagere lasten, worden mogelijk teleurgesteld. Tegelijkertijd heeft het kabinet besloten de huidige systematiek van de hypotheekrenteaftrek te handhaven. Een koppeling van de maximale aftrek aan het lagere belastingtarief van de eerste schijf (in plaats van de hogere tweede schijf) is weliswaar onderzocht, maar bleek te complex en is volgens het kabinet de komende jaren niet uitvoerbaar. Dit betekent dat er voor huiseigenaren met een hypotheek voorlopig niets verandert aan de manier waarop hun renteaftrek wordt berekend. Dat is voor sommigen gunstig, maar het houdt de bredere, soms kritische, discussie over de hypotheekrenteaftrek en de stabiliteit van de huizenmarkt onverminderd levend.

Bronvermelding:

Meld je aan

En ontvang de Belastingbriefing iedere week in je mail.

Meld je aan

Voor de wekelijkse Belastingbriefing

En je bent elke week binnen 10 minuten bij met het belangrijkste belastingnieuws

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *