De kogel is door de kerk: de Tweede Kamer stemde in met de nieuwe box 3-regels. Maar de rust is daarmee allerminst weergekeerd, nu de vastgoedsector een nieuwe gang naar de rechter voorbereidt. Het toont een patroon van deze week, waarin ambitieus beleid en de harde realiteit van uitvoering en onbedoelde gevolgen met elkaar in botsing komen.
Deze week in het kort
De kogel is door de kerk: de Tweede Kamer stemde in met de nieuwe box 3-regels. Maar de rust is daarmee allerminst weergekeerd, nu de vastgoedsector een nieuwe gang naar de rechter voorbereidt. Het toont een patroon van deze week, waarin ambitieus beleid en de harde realiteit van uitvoering en onbedoelde gevolgen met elkaar in botsing komen.
- het verenigd koninkrijk vreest een uittocht van miljardairs na het schrappen van een gunstige belastingstatus
- de nieuwe box 3-wet is aangenomen, maar particuliere verhuurders voelen zich zwaar benadeeld en stappen naar de rechter
- het einde van de ‘groenregeling’ zet een streep door circa € 1,6 miljard aan duurzame investeringen
- de belastinginspecteur moet voortaan beter bewijzen wie schuldig is aan een foute aangifte
- een forse accijnsverhoging op tabak jaagt rokers massaal de grens over, wat de effectiviteit ondermijnt
- de gemiddelde woz-waarde van woningen stijgt met 5 procent naar bijna € 400.000, wat invloed heeft op lokale heffingen
Box 3-reparatie is een feit, maar de volgende rechtszaak dreigt al
De Tweede Kamer heeft de nieuwe Wet tegenbewijsregeling box 3 aangenomen. Hiermee krijgen spaarders en beleggers de mogelijkheid om aan te tonen dat hun werkelijke rendement lager was dan het door de Belastingdienst berekende fictieve rendement. Is dat het geval, dan wordt de belastingaanslag verlaagd. Een stap vooruit, zou je denken, maar de vlag ging niet bij iedereen uit.
Vooral particuliere verhuurders voelen zich in de kou gezet. Hun onvrede spitst zich toe op twee punten: de waardestijging van hun panden telt wél mee als rendement, maar de kosten voor bijvoorbeeld onderhoud en verduurzaming mogen ze níét aftrekken. Hierdoor pakt hun ‘werkelijke’ rendement op papier vaak veel hoger uit dan de daadwerkelijke opbrengst. Voorstellen om dit te repareren, haalden geen meerderheid in de Kamer.
De branchevereniging Vastgoed Belang vindt de maatregelen “onrechtvaardig en juridisch onrechtmatig” en bereidt daarom een nieuwe rechtszaak voor tegen de Staat. Zo lijkt de rust in het box 3-dossier, die de Hoge Raad in 2021 verstoorde, nog lang niet weergekeerd.
Einde fiscale steun voor groen beleggen pakt desastreus uit
Soms is de boodschap uit Den Haag pijnlijk duidelijk. Het kabinet erkent dat het afschaffen van de fiscale voordelen voor groen beleggen desastreuze gevolgen heeft. Een analyse van de RVO laat er geen gras over groeien: de instroom van privaat geld in groenfondsen droogt per direct op en dreigt in 2027 volledig te verdwijnen.
Het gevolg? Zo’n 1.250 duurzame en innovatieve projecten, met een totale waarde van circa € 1,6 miljard, komen op losse schroeven te staan. De hefboom van de regeling was enorm: elke euro belastingvoordeel leidde tot zo’n € 32 aan groene investeringen. Die motor valt nu stil. Dit raakt direct belangrijke doelen op het gebied van de energietransitie, stikstofreductie en circulaire economie, met name in de landbouw en de bouw.
Naast het verlies van investeringen, dreigt ook waardevolle kennis bij de gespecialiseerde groenbanken verloren te gaan. Financiële experts en banken zien de abrupte koerswijziging als een teken van een onbetrouwbare overheid, wat het vertrouwen in toekomstig klimaatbeleid schaadt.
Wie is de sjaak bij een foute aangifte?
Als er een fout in je belastingaangifte sluipt, wie is dan verantwoordelijk? Jijzelf, je medewerker of je belastingadviseur? Een intern memo van de Belastingdienst, dat onlangs openbaar werd, laat zien dat de fiscus hiermee worstelt. Inspecteurs verzuimen vaak om goed vast te leggen wie de fout heeft gemaakt en of dit de belastingplichtige te verwijten valt.
Vroeger was het simpel: de belastingplichtige was vrijwel altijd het haasje. Die moest zelf maar bewijzen dat hem geen blaam trof, bijvoorbeeld omdat hij mocht vertrouwen op zijn dure adviseur. Die bewijslast is inmiddels omgedraaid. De inspecteur moet nu aantonen dat een ondernemer wist dat zijn adviseur niet deugde, of dat er op een andere manier sprake was van opzet of grove schuld.
Dit interne document is een aanwijzing voor inspecteurs om al aan het begin van een controle de taakverdeling rond de aangifte helder te krijgen. Als er dan een fout wordt ontdekt met een nadeel van minstens € 20.000, is het makkelijker om de vergrijpboete bij de juiste persoon neer te leggen – en dat kan dus ook de adviseur of een medewerker zijn.
Forse accijnsverhoging op tabak jaagt rokers de grens over
Het idee achter accijnsverhoging is simpel: maak roken duurder en mensen stoppen vanzelf. De praktijk blijkt, zoals vaker, een stuk weerbarstiger. Sinds de forse accijnsverhoging in 2024 is het aandeel tabak dat Nederlanders in het buitenland kopen, geëxplodeerd. Het RIVM schat dat inmiddels 60% van alle sigaretten en shag over de grens wordt gehaald, tegen 40% in 2023 en 30% in 2020.
Hoewel de maatregel wel degelijk effect heeft – zo’n 7% van de rokers stopte en 16% deed een poging – ondermijnt het ‘accijnstoerisme’ de effectiviteit van het beleid. Zolang de prijzen in buurlanden als Duitsland en België significant lager blijven, wordt het dweilen met de kraan open.
Het RIVM adviseert dan ook om niet alleen nationaal te denken. Het pleit voor meer Europese afstemming van tabaksprijzen en een strengere controle op de hoeveelheid tabak die je mag meenemen. Daarnaast luidt het advies om ook accijns te heffen op vapes, omdat die voor veel jongeren een opstapje zijn naar de traditionele sigaret.
WOZ-waarde van woningen blijft stijgen
Huizenbezitters zien de WOZ-waarde van hun woning ook dit jaar weer oplopen. In 2025 stijgt de gemiddelde waarde met 5 procent naar € 398.000. Het is het tiende jaar op rij dat er een stijging is, al is die wel minder fors dan de piek van ruim 16 procent in 2023.
Deze waardebepaling is belangrijk, omdat gemeenten de WOZ-waarde gebruiken als grondslag voor diverse belastingen, zoals de onroerendezaakbelasting (ozb) en de rioolheffing. Een hogere waarde kan dus leiden tot hogere woonlasten, afhankelijk van de tarieven die de gemeente vaststelt.
De WOZ-waarde loopt altijd een jaar achter op de marktprijzen. De waarde voor 2025 is gebaseerd op de verkoopprijzen van vergelijkbare woningen rond de peildatum van 1 januari 2024. De verschillen zijn lokaal groot: in Leidschendam-Voorburg was de stijging met 14 procent het hoogst, terwijl Bloemendaal met een gemiddelde van € 923.000 de duurste gemeente blijft. In een handjevol gemeenten, zoals Zaanstad en Wierden, daalde de gemiddelde waarde juist licht.
Britse spijt van aanpak superrijken? Een les voor Den Haag
Hoe ga je om met de allerrijksten? In het Verenigd Koninkrijk worstelen ze met die vraag nu een plan om een fiscaal voordeel voor vermogende buitenlanders af te schaffen, mogelijk leidt tot een uittocht van miljardairs. De afschaffing van de zogeheten ‘non-domstatus’ was een belangrijke verkiezingsbelofte van Labour, maar nu de partij aan de macht is, lijkt er twijfel te ontstaan.
Onder de regeling hoeven buitenlanders die tijdelijk in het VK wonen geen belasting te betalen over hun vermogen buiten de landsgrenzen. De afschaffing zou de schatkist miljarden moeten opleveren, maar critici vrezen dat het averechts werkt. Als te veel van de circa 74.000 ‘non-doms’ vertrekken, kunnen de belastinginkomsten juist dalen.
De Indiase staalmagnaat Lakshmi Mittal en de eigenaar van voetbalclub Aston Villa hebben al aangekondigd te vertrekken of zijn al weg. Belastingadviseurs en de Londense City waarschuwen voor een grotere ‘miljardairsexodus’. Het dilemma is herkenbaar: een populaire maatregel om de rijken zwaarder te belasten, kan onbedoeld het vestigingsklimaat schaden. Een interessante spiegel voor het vergelijkbare debat in Nederland.