Er is de laatste tijd veel te doen over de zogenoemde ‘tax holiday’ van vijf jaar, waar vooral expats van profiteren doordat zij een aanzienlijk lagere inkomstenbelasting in Nederland betalen. Die zogenoemde 30%-regeling werd afgelopen najaar nog versoberd. The Floris slingerde er daarom een poll in voor haar achterban met de vraag of het versoberen van de 30% regeling – een specifieke regeling voor inkomende ‘schaarse’ werknemers – niet gepaard moet gaan met een vijfjaarsvrijstelling van erf- en schenkingsbelasting bij immigratie in het algemeen ? 

Versobering 30%-regeling

Tijdens de “amendementennacht” in de Tweede Kamer van afgelopen najaar (26 oktober) werd een voorstel van Pieter Omtzigt (NSC) aangenomen voor een afbouw van het percentage van de vrijgestelde vergoeding en een amendement van Pieter Grinwis  (CU) om de zogenoemde partiële buitenlandse belastingplicht af te schaffen met ingang van 2025 (met een overgangsregeling tot eind 2026). Daarna zijn álle immigranten – dus ook de ‘schaarse’ hoogopgeleide expats – vanaf het moment dat ze inwoner zijn van Nederland onderworpen aan álle belastingen. Er geldt dus niet langer een ‘tax holiday’ van vijf jaar voor inkomstenbelasting op buitenlandse vermogens(bestanddelen). Ook moet een immigrant zich goed realiseren wat de alle fiscale gevolgen van zijn of haar immigratie zijn.

Stelling en uitslag

Bij de redactie van The Floris kwam de vraag op: is er eigenlijk wel een rechtvaardiging voor het feit dat men met het wereldwijde vermogen onderworpen wordt aan de ingrijpende en vergaande Nederlandse Successiewet vanaf het moment dat hij/zij voet zet op Nederlandse bodem? Dat leidde op de redactie tot de stelling: moet het versoberen van een specifieke regeling voor inkomende ‘schaarse’ werknemers niet gepaard moet gaan met een vijfjaarsvrijstelling van erfbelasting bij immigratie in het algemeen? De uitslag van deze opiniepeiling: een krappe meerderheid van 57% van de respondenten is tégen deze stelling. Het zou op basis van deze poll onder de achterban van The Floris, fiscale professionals uit alle geledingen van het belastingdomein, een uitstekende stelling zijn voor een live debat! De beste stellingen zijn juist die, waar ongeveer een fifty-fifty verhouding stemmen is. Ook valt bij die stellingen het meest te leren over dieperliggende argumenten. 

Argumenten tegen de stelling

Een veelgehoord argument tégen de stelling: het voelt eenvoudigweg rechtvaardig dat er gelijkheid is tussen nieuwkomers en autochtonen. Een tax holiday voor buitenlanders is immers een ‘ongelijkheid’, oftewel een positieve discriminatie. Wat in elk geval relevant is voor de beeldvorming is dat de 30%-regeling gebruikt werd door mensen die niet echte expats waren, maar gewoon in dienst bij hun eigen vennootschap. Het gebruik van de partiële buitenlandse belastingplicht was een incentive die juist door vermogende particulieren werd gebruikt, die niet per se ‘schaars waren op de Nederlandse arbeidsmarkt’ maar wel als zodanig werden aangemerkt. Omdat deze faciliteit ‘verstopt’ was in een bijzondere regeling voor expats, levert dat natuurlijk cynisme op. Het voelt niet goed, als er onder het mom van een regeling voor bijzonder inkomend werktalent pensionado’s met veel vermogen worden ‘bedacht’. 

Het zijn dit soort overwegingen die maken dat ook een aanzienlijk deel van de fiscalisten het een groot goed vindt dat dit soort ‘oneigenlijke’ faciliteiten (ze zijn immers nooit gemotiveerd ten behoeve van vermogende particulieren) verdwijnen. Fiscalisten zijn namelijk ook – of misschien wel juist –  integer denkende wezens. So far, so good.

Argumenten vóór de stelling

Maar welke overwegingen zouden wél redengevend kunnen zijn voor een vijfjaars tax holiday voor alle immigranten op het gebied van schenk- en erfbelasting? Het is in elk geval lekker transparant: niks stiekem gedoe, dus geen loophole in de wet die alleen ingewijden kennen… 

Laten we daarvoor eerst even naar de praktijk kijken. Die is voor vermogende particulieren een zeer grote belemmering als zij bij binnenkomst in Nederland het risico lopen over hun wereldwijde vermogen 20% tot 40% – afhankelijk van hun familiale situatie – aan de Nederlandse overheid te moeten afdragen. Het is vermogen wat zij gedurende hun hele leven elders hebben opgebouwd. Neem de VS: daar geldt ook een estate tax, maar vanwege de zeer hoge vrijstellingen (meer dan 10 miljoen dollar!) zijn de meeste nalatenschappen feitelijk niet belast. Als dat je perspectief is, dan is onze erfbelasting ontzettend duur, zonder wezenlijke vrijstellingen, zelfs niet tussen echtgenoten. Dit geldt ook voor vermogen dat is ondergebracht in buitenlandse trusts, omdat Nederland een fictie-regeling kent die dwars door deze trusts heen kijkt, ongeacht of deze voor of na immigratie zijn opgezet. Dat wordt gepercipieerd als een zeer hoog prijskaartje voor het kunnen wonen in een relatief stabiel land. Voor veel vermogenden is dat prijskaartje domweg te hoog; bezint, alvorens men begint is altijd het advies. 

Met een vijfjaar ‘inheritance tax holiday’ kunnen mensen zich vrij voelen om hier te gaan wonen om vervolgens productief en/of consumptief hier te lande hun gang te gaan. Uit de internationale praktijk weten we dat na vijf jaar de meeste mensen zijn ingeburgerd en niet zo snel meer (r)emigreren: ze hebben vrienden, buren, collega’s en sociale structuren gecreëerd en zijn hier sociaal ingenesteld. Vanuit een pragmatisch-economische benadering kan het dus heel wenselijk zijn om mensen een tijdelijke – in dit geval een periode van vijf jaar – vrijstelling te geven. 

Rechtvaardigingsargument

Voor de stelling kun je ook een rechtvaardigheidsargument aanvoeren. Is het wel rechtvaardig om bij binnenkomst direct een claim te leggen van potentiële erfbelasting op een wereldwijd vermogen? In een groot aantal landen wordt dat als onrechtvaardig gezien in de eerste vijf tot zeven jaar. In de gehele Angelsaksische cultuur wordt iemand pas onderworpen aan erfbelasting als deze geacht wordt ‘domiciled’ te zijn, dat wil zeggen ‘ingeburgerd’ op een manier dat het er niet op lijkt dat iemand nog ooit weer zal vertrekken. Dat wordt dan meestal fictief op een jaar of vijf tot zeven jaar gesteld. 

Fiscaal alsnog de sjaak

Als iemand met een Nederlands paspoort, die 35 jaar in de VS heeft gewoond, terugkomt in Nederland, is het trouwens nog erger. Stel dat de immigratie toch niet echt bevalt (bijvoorbeeld door een omgekeerde cultuurschok) en na drie jaar wordt de beweging terug naar de VS gemaakt. Dan ben je alsnog de sjaak: in dat geval loopt namelijk de tienjaarstermijn van artikel 3 SW opnieuw, zodat Nederland nog tot tien jaar (!) na (r)emigratie een claim behoudt bij overlijden op erfbelasting op het wereldwijde vermogen. Deze risico’s zijn voor burgers met aanzienlijke vermogens reden om Nederland toch maar links te laten liggen. Er zijn bovendien genoeg landen in Europa waar vermogenden met open armen worden onthaald met interessante fiscale regelingen zonder substantiële erfbelasting. En waar het bovendien aanmerkelijk beter weer is… Nederland is dus niet langer een florissant alternatief. 

Beeldvorming of realiteit?

De hamvraag bij de analyse van deze polluitslag is: heeft de beeldvorming het in deze stelling gewonnen van de realiteit? Of zijn er nog andere argumenten denkbaar? 

Wil jij ook een stelling testen tijdens een poll van The Floris? Of nog leuker: tijdens een live debat? Wij organiseren Lagerhuisdebatten waar het lot bepaalt wie ‘pro’ of ‘contra’ argumenten moet hanteren. Erg goed voor je Socratisch dialogisch vermogen, je argumentatiekunde en je overtuigingskracht. En bovenal heel erg leuk om te doen ! 

Reacties naar de redactie: info@thefloris.nl en laat van je horen. 
Meld je in elk geval aan als volger van The Flrois LinkedIn-groep en mis nooit meer laatste nieuwtjes, columns en…stellingen: klik hier.