De hypotheekrenteaftrek is terug van nooit weggeweest. In aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober 2025 buitelen partijen opnieuw over elkaar heen met simplistische frames en dreigende cijfers. De VVD waarschuwt dat een stem op de tegenpartij je “€600 per maand” kan kosten. Links en midden wijzen op de “€11 miljard subsidie voor woningbezitters” en presenteren afbouw als noodzakelijk middel om starters te helpen én de begroting te dichten.
Maar wat is waar – en wat is kiezersbedrog?
In podcast-aflevering 13 vanThe Floris nemen fiscalisten Pim Perquin en Ineke Koele, samen met econoom prof. dr. Dirk Brounen (Universiteit van Maastricht), het debat onder de loep. Met feiten, historische context en een scherpe blik op de werkelijke effecten van het huidige beleid.
“De hypotheekrenteaftrek is al jarenlang stevig afgebouwd. Wat er nu nog van over is, lijkt vooral een electorale schaduw van wat het ooit was.” – Ineke Koele
De feiten: geen fiscale goudmijn, geen wondermiddel
De discussie wordt vaak gevoerd alsof de renteaftrek nog in volle glorie bestaat. Maar:
- Aftrek is al beperkt tot 30 jaar, aflopend vanaf 2001. Dat gaat over enkele jaren serieuze effecten hebben.
- Het aftrektarief is verlaagd naar ca. 37%, dus niet meer tegen toptarief.
- Verplichte aflossing heeft de renteaftrek bij veel huishoudens aanzienlijk verminderd.
- De Wet Hillen wordt langzaam afgeschaft, waardoor meer oudere mensen met afgeloste woningen steeds hogere bedragen betalen aan eigen woning forfait.
- En het eigenwoningforfait levert al zo’n €3 miljard per jaar op.
Het resultaat is in feite een forse subsidiëring door oudere generaties (die bijdragen met villataks en eigen woning forfait) van jongere generaties die zich massaal in de schulden moeten steken om een eigen woning te kunnen kopen.
Vriend en vijand is het erover eens dat wijzigingen alleen kunnen worden doorgevoerd over lange periodes om onoverkomelijke schokeffecten te voorkómen.
“We zitten op een punt dat de belasting op het eigenwoningforfait binnen afzienbare tijd groter wordt dan het voordeel van de renteaftrek. Dat is geen politiek frame, dat is een feit.” – Pim Perquin
Volgens een studie van SEO zal in de huidige situatie binnen twintig jaar het saldo omslaan: dan betalen woningbezitters als totale groep netto méér dan ze via de renteaftrek terugkrijgen.
Waarom blijft dit zo’n gevoelig onderwerp?
Omdat politiek zelden ruimte laat voor nuance. The Floris laat zien dat het debat al dertig jaar voortkabbelt, terwijl er wel degelijk aanpassingen worden doorgevoerd mede naar aanleiding van adviezen van internationale instituten. De discussie wordt echter maar zelden op inhoud gevoerd.
De economische kant van de zaak is natuurlijk van belang. Om de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, zal voor de kwetsbare groep starters vooral relevant zijn of hierdoor dan ook de woningmarkt zal afkoelen.
“De woningmarkt zit zo verstopt dat prijsdalingen niet evident te verwachten zijn. De renteaftrek beperken zal dan ook geen wondermiddel zijn.” – Dirk Brounen
Naar een eerlijker woningmarkt
Een internationale vergelijking maakt helder dat in de meeste landen een eigen woning als een consumptiemiddel wordt gezien en niet als een bron van inkomen wordt beschouwd. Wel wordt meestal bij verkoop over de behaalde verkoopwinst belasting betaald, wat de huizenmarkt dempt.
Brounen (foto) pleit voor een toekomst waarin huren en kopen fiscaal gelijker worden behandeld, met een focus op vermogenswinstbelasting bij verkoop in plaats van complexe aftrekposten en fictieve inkomsten:
“Ik heb in 20 jaar meer verdiend aan de waardestijging van mijn huis dan aan mijn loon. Dat is niet gezond.”
Aflevering 13: “Hypotheekrenteaftrek in beweging”
Met: Ineke Koele, Pim Perquin & Dirk Brounen
Direct naar de podcast
Lees ook ons uitgebreide blog over dit onderwerp: klik hier
The Floris Podcast gemist?
Aflevering 1 over de Bedrijfsopvolgingsregeling gemist? klik hier.
Aflevering 2 over Opmerkelijke Belastingconstructies gemist? klik hier
Aflevering 3 over Belastingen en ultrarijke mensen gemist? klik hier
Aflevering 4 over Het fiscale evenwicht met gast Jeroen Peters gemist? klik hier.
Aflevering 5 over Bubbele belastingheffing voor artiesten en sporters met gast Dick Molenaar gemist? klik hier
Aflevering 6 over De fiscale aardverschuiving van Femke Groothuis’ Ex’tax Project gemist? klik hier
Aflevering 7 over Een nieuwe Apple & Starbucks Tax in Europa? Met Rutger Hafkenscheid gemist? Klik hier
Aflevering 8 over de Belastingdienst in dialoog met grote ondernemingen met gast Hans Rijsbergen gemist? Klik hier.
Aflevering 9: deel 1 van de van de tweeluik over Box 3 Belasting op fictie als systeemfout gemist? Klik hier.
Aflevering 10: deel 2 van de tweeluik over Box 3 Belasting op fictie als systeemfout gemist? Klik hier
Aflevering 11: over ‘Hoe de Nederlandse fiscus ondernemers ontmoedigt om goed te doen’ gemist? Klik hier.
Aflevering 12: over ‘Pim Perquins ervaringen als ambtenaar van de Belastingdienst” gemist? Klik hier